เจ้านางสไบทอง

เจ้านางสไบทอง

ทรงเป็นพระราชธิดาในเจ้าหลวง สไบทิพย์ แห่งอาณาจักร สิบสองจุไทย

เจ้าหลวงทรงมีพระราชภารกิจมากมาย

ส่วนหนึ่งทรงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้านาง สไบทอง ปฏิบัติพระราชกรณียกิจ

แทนพระองค์ อาทิ การทำนุบำรุงบวรพระพุทธศาสนา

ให้เจริญรุ่งเรือง วัฒนาสถาพร ใต้พระบรมโพธิสมภารแห่งเจ้าหลวง สไบทิพย์

ถึงแม้ เจ้าหลวงจะทรงเป็น “อิสตรี” แต่ก็ทรงเคยผนวชเป็น “พระภิกษุณี”

ก่อนเสด็จฯ ขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติ อยู่ถึง 1 พรรษา

ณ วัดดอยตอง วัดหลวง ใจกลางพระนครหลวง เชียงล้าน

เจ้านางสไบทอง เป็นพระราชธิดา พระองค์โต

ในเจ้าหลวง สไบทิพย์

และเป็นพระพี่นางเธอ แห่ง เจ้าศรีเมืองอิน

พระราชโอรส พระองค์โต ในเจ้าหลวง สไบทิพย์

เจ้านาง สไบทอง

ทรงถือครองความเป็นโสด ตราบจนลมพระทัยสุดท้าย

เนื่องด้วย ทรงต้องการให้ พระเจ้าน้องยาเธอ

ได้ขึ้นสืบต่อสันตติวงศ์ แทนพระราชมารดา

พระนางจะทรงมีพระสิริโฉมงดงาม

ทรงงามทั้งภายนอกพระวรกาย และพระภายในพระทัย

เจ้าหลวง สไบทิพย์ พระราชทานข้าวของ ทรัพย์สินศฤงคาร

ต่างๆ มากมาย แก่พระราชธิดา

แต่หากมิทรงรับไว้เพื่อความ พระเกษมสำราญ แห่งพระองค์เลย

กลับส่งสะสมไว้ที่ “พระคลังข้างที่” ส่วนพระองค์

เพื่อยามบ้านเมืองมีภัย ศึกสงครามเหนือ ใต้

จะได้นำออกมาใช้ได้ โดยฉับพลัน

พระนางทรงนำทรัพย์ส่วนพระองค์มาเป็นเงินค่าใช้จ่าย

ในการซื้อหาอาวุธยุทธปัจจัยที่จำเป็นต่อการรบ

และการบำรุงเยียวยารักษาขวัญกำลังของทหารหาญ

และประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนจากสงคราม

หรือแม้ในยามข้าวยาหมากแพง หรือเกิดเหตุการณ์อุทกภัย

ก็ทรงนำเงินทองมาไว้ซื้อ ข้าวปลาอาหาร

เพื่อเสด็จฯ พระราชกุศล (บริจาค)

ให้แก่ประชาชน ที่อดอยากหิวโหย

ยังความปลาบปลื้มปีติยินดี แด่ไพร่ฟ้าหน้าใส

ทุกหมู่เหล่า ล้วนสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ

เป็นล้นพ้น

เมื่อเจ้านาง สไบทอง ทรงเสด็จฯ สู่สวรรคาลัย

จึงยังความเศร้าโศกาอาดูร แก่พสกนิกรชาวสิบสองจุไทย

เป็นยิ่งนัก ปวงชนต่างไว้อาลัยด้วยการทำความดี

ตามกำลังความสามารถของตนเอง

เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล แด่เจ้านาง สไบทอง

ผู้เป็นที่รักยิ่งแห่งพสกนิกร ชาวสิบสองจุไทย

เกร็ดเล็กๆ ที่นางข้าไท แห่งเจ้านาง สไบทอง

เล่าขานกันอย่างทั่วไปว่า ทรงนิยมสวดพระคาถา

ให้แก่พระองค์เอง และพระราชมารดา 

เพื่อบูชาความเป็นสิริมงคล และปัดเป่าทุกข์ภัยที่อาจจะเกิดขึ้นในเรือนตน

คือ บทสวดที่มีชื่อว่า “อิติปิโสนพคุณ”

ดังนี้

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง อะระหัง

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง วิชชา จะระณะ สัมปันโน

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง สุคะโต

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง โลกะวิทู

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง อะนุตตะโร ปุริสะทัมมะสาระถิ

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง สัตถา เทวะมะนุสสานัง

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง พุทโธ

โส ภะคะวา อิติปิ อะระหัง ภะคะวาติ ฯ